Araziden Seslerimiz (2023-09-04)
Kaymakçı ekibinden iki yeni yüksek lisans projesini duyurmaktan gurur duyuyoruz! Bu kez Ján Bobik ve Kristina Doležalová, Charles Üniversitesi Sanat Fakültesi Klasik Arkeoloji Enstitüsü’ne başarıyla sundukları tezleriyle yüksek lisans derecelerini kazandılar. Ayrıntılar için aşağıya bakınız!
Daha Geniş Bir Coğrafi ve Kültürel Bağlamda M.Ö. İkinci Binyıl Batı Anadolu Çanak Çömleği Üzerindeki Zoomorfik Aplikler (Zoomorphic Appliques on Pottery of Western Anatolia in the Second Millenium B.C.E. in a Wider Geographical and Cultural Context)
Ján Bobik
Özet
Bu çalışma, M.Ö. ikinci binyılda Batı Anadolu’da çanak çömlekler üzerindeki zoomorfik plastik bezemeleri toplamayı, tanımlamayı ve sınıflandırmayı amaçlamaktadır. Her ikisi de zengin görsel kültüre sahip olan Ege ve Orta Anadolu’nun komşu bölgeleri ile yapılan karşılaştırma, Batı Anadolu’da figüratif sanatın neredeyse tamamen yokluğunu açıkça ortaya koymaktadır. Hayal gücündeki bu boşluk, potansiyel olarak çanak çömlek üzerindeki zoomorfik plastik bezemelerle doldurulabilir. Bu bezemeler şaşırtıcı miktarlarda, çeşitli biçimlerde ve Batı Anadolu’daki birçok yerleşimde görülmektedir. Tezin ilk bölümünde bu bezemelerin gelişimi, coğrafi dağılımı ve çanak çömlekle ilişkisi anlatılmakta, yedi ayrı bezeme türü tanımlanmaktadır. Tezin ikinci bölümünde, Troya ve Kaymakçı’nın iki ana vaka çalışması olarak hizmet ettiği çalışmadan ortaya çıkan yedi coğrafi grup içinde zoomorfik bezemelerin yerel eğilimleri incelenmektedir. Bir sonraki adımda, toplanan Batı Anadolu kanıtları, Orta Anadolu ve Miken Yunanistan’ının yanı sıra Apenin Yarımadası’nın çevre bölgelerindeki zoomorfik bezemelerle karşılaştırılmaktadır. Tez, bu bölgeler arasındaki benzerlikleri vurgulamakta ve bunları Batı Anadolu ile münferit bölgeler arasındaki bağlantılar açısından değerlendirmektedir. Tezin son bölümünde elde edilen sonuçlar değerlendirilmekte ve hayvan protomlarının olası işlevi, sembolik anlamı ve şüpheli parçalanması tartışılmaktadır.
Volkanik kayaların hikâyesi. MÖ 2. binyıl Batı Anadolu’sunda öğütme taşlarının ve bunların chaîne opératoire’nin değerlendirilmesi (The tale of volcanic rocks. Assessing the grinding stones and their chaîne opératoire in 2nd Millennium BCE Western Anatolia)
Kristina Doležalová
Özet
Bu tez, Kaymakçı’daki Anadolu Tunç Çağı yerleşmesinde bulunan öğütme taşlarını incelemektedir. Bu taşların çalışma düzenini yeniden yapılandırmayı ve yeni bulguları MÖ 2. binyıl Batı Anadolu’su çerçevesine yerleştirmeyi amaçlamaktadır. Buluntu topluluğunun genel olarak işlenmesi, morfolojik, jeolojik, kullanım-aşınma ve buluntu topluluğunun yerleşim bağlamında mekânsal olarak incelenmesini içermektedir. Kaymakçı’da tespit edilen öğütme taşı chaîne opératoire’inin çeşitli yönleri daha sonra Tunç Çağı için tekrar eden modellerini belirlemek amacıyla Batı Anadolu’dan (Afrodisias ve Troya) yayınlanmış iki öğütme taşı topluluğu ile karşılaştırılmıştır.
Kaymakçı’daki öğütme taşı topluluğu, bu eserlerin günlük yaşamın yanı sıra bölgeler arası temas ve ticarette de önemli bir rol oynadığını ortaya koymuştur. Bunların kullanımı, yeniden kullanımı ve imhası ile ilgili faaliyetler iyi bir şekilde belgelenmiş olsa da, hammadde çıkarımı ve üretimi şimdiye kadar belgelenmemiştir. Kaynak analizinin de gösterdiği gibi, insanlar bunları taşımak için çok fazla zaman ve enerji harcamaya istekliydiler. Üst öğütme taşı şekillerinin standartlaştırılmasıyla dolaylı olarak kanıtlanan, üretimde belirli bir derecede uzmanlaşma olduğu da varsayılabilir. Bu aletler ustalıkla şekillendirilmiş ve taşlama sırasında rahat tutmaya uygun ergonomik ayarlamalarla geliştirilmiştir. İlginç bir şekilde, Kaymakçı ile sadece hareketsiz öğütme yapılarının yokluğu veya oyuk havanların varlığı gibi tekil özellikleri paylaşan Troya ve Aphrodisias öğütme taşı topluluklarında bu tür özellikler gözlemlenmemiştir.