Yerel Seramik Üretimini Öğrenme
Catherine Scott
Bir kazı sezonunun yalnızca depo çalışmasına adanmasının faydalarından biri de, arazi çalışmasının yapıldığı normal bir kazı sezonunda vaktimiz kalmadığı için yapamadığımız yeni araştırma konularına yönelme fırsatıdır. Bu yıl ekip üyelerimizin bir kısmı, Gediz Ovası’nın kenarında dağın eteklerinde bir yamaç üzerine kurulu bir köy olan Gökeyüp’ü ziyaret etme ve yerel seramik üretim geleneklerini izleme fırsatı buldu. Her ne kadar son 15 içerisinde Merkezi Lidya Arkeoloji Projesi kapsamında köyü birkaç kez ziyaret etmiş olsak dahi, Kaymakçı’da kazıya başladığımızda beri köye ilk ziyaretimizi bu yıl gerçekleştirebildik.
Seramik uzmanı Peter Pavúk, fırınlama öncesi güneşte kurutulan kapları inceliyor.
Seramiklerin fırınlanmadan önceki (altta) ve sonraki (üstte) halleri.
İçine mika katılmak üzere hazır olan ıslak kil.
Bu bölgede M.Ö. 2. binyıl’dan beri “altın mika astarlı” (goldwash) olarak isimlendirilen seramik türü üretilmektedir. Altın mika astarlı seramikler, yerel mika kullanılarak oluşturulan astar sayesinde pişirme sonrası koyu altın ya da bronz rengi alan seramikleri ifade eder. Gökeyüp’te mika hem pişirme kaplarının ısıya dayanıklılığını arttırmak amacıyla katkı malzemesi olarak hem de seramiklere parlak bir görünüm vermek amacıyla astar olarak kullanılmaktadır. Her ne kadar üretim yöntemleri farklıymış gibi görünüyor olsa dahi altın mika astarlı seramikler Kaymakçı’da da bulunmaktadır. Yine de günümüzde yapılan üretimi gözlemlemenin bilgilendirici olduğunu söyleyebiliriz.
Bu kapta pişirme sırasında ısının eşit şekilde dağılmadığını gösteren gümüş rengi bir kısım var.
Buradaki tüm seramikler el yapımı ve yıllar içinde bu beceriyi elden ele geçiren kadınlar tarafından üretilmekte. Bu gördüğünüz pişirme için iki haftada tam 800 kap yapmışlar!
